Ekonomizer, bir tesiste sadece tasarruf unsuru değil aynı zamanda kurulu kapasiteyi arttıran bir ısı transfer yüzeyidir. Sisteme eklendiğinde, üretilen birim ısı enerjisi başına düşen yatırım tutarı azalır. Baca gazı sıcaklığını düşürdüğü için baca gazında gereksiz yere bulunan fazla hava da soğutularak dışarı atılır. Bu şekilde hava fazlalık katsayısının artışından kaynaklanan verim kaybı önemli miktarda telafi edilir.
Ekonomizerler
EKONOMİZERLERİN SINIFLANDIRILMASI
Düz veya Dirsek dönüş Borulu Ekonomizerler: Kömür, fuel oil, vb. yakıtlardan elde edilen nispeten kirli duman gazlarından ısı geri kazanımı amacıyla kullanılırlar.Düşük basınçlarda düz borulu, yüksek basınçlarda dirsek dönüş borulu (U) borulu tipleri kullanılır.
Kanatlı Borulu Ekonomizerler: Doğal gaz, LPG, vb. yakıtlardan elde edilen nispeten temiz duman gazları ve sıcak hava gibi ısı kaynaklarından ısı geri kazanımı amacıyla kullanılırlar. Düşük basınçlarda düz borulu, yüksek basınçlarda firkete (U) borulu tipleri kullanılır. Çok küçük hacımlar içine çok büyük yüzeyler sığdırılabildiğinden, kapasite/hacım oranları yüksektir. Maliyet/Kapasite oranları düşüktür.
Helezon ve Spiral Borulu Ekonomizerler : Duman gazlarının kirlilik durumlarından etkilenmeyen yapıda olduklarından, her türlü atık gazlarda kullanılabilirler. Genelde kanal veya baca arası veya içlerine yerleştirilirler.
Duman Borulu Ekonomizerler: Duman gazlarının kirlilik durumlarından etkilenmeyen yapıda olduklarından, her türlü atık gazlarda kullanılabilirler. Eşanjör tipindedirler. Isı geçiş katsayıları düşük olduğundan yüzeyleri ve kapladıkları alan ve hacım diğer tiplere göre çok yüksektir. Çok özel durumlarda kullanılırlar. Ekonomizerler, işletme basıncı, yakıt cinsi, sıcaklıklar, gazın kirlilik durumu, işletme koşulları, yerleşim şekli, vb. faktörler dikkate alınarak, dikişli veya dikişsiz siyah borudan, paslanmaz borudan, düz borulu, U dirsek dönüş borulu, spiral borulu, helezon borulu veya kanatlı borulu olarak dizayn ve imal edilebilirler.
Ekonomizer Uygulama Alanları
Buhar Kazanlarında:
- Kazan besleme suyunun ön ısıtılmasında,
- Taze kazan besleme suyunun ısıtılmasında, degazör ısı ihtiyacının karşılanmasında,
- Tesiste herhangi bir amaçla kullanılan sıcak suyun ısıtılmasında,
- Tesiste herhangi bir mahallin ısıtılması amacıyla kullanılan kalorifer sistemi suyunun ısıtılmasında veya ısı takviyesinde.
Kaynar Su Kazanlarında:
- Tesisat dönüş suyunun ön ısıtılmasında,
- Taze sistem besleme suyunun ısıtılmasında, degazör ısı ihtiyacının karşılanmasında,
- Tesiste herhangi bir amaçla kullanılan sıcak suyun ısıtılmasında,
- Tesiste herhangi bir mahallin ısıtılması amacıyla kullanılan kalorifer sistemi suyunun ısıtılmasında veya ısı takviyesinde.
Kızgın Yağ Kazanlarında:
- Tesiste herhangi bir amaçla kullanılan sıcak suyun ısıtılmasında,
- Tesiste herhangi bir mahallin ısıtılması amacıyla kullanılan kalorifer sistemi suyunun ısıtılmasında veya ısı takviyesinde,
- Tesiste ihtiyaç duyulacak 2-4 atü gibi düşük basınç ve kapasiteli buhar ihtiyacının sağlanmasında.
Bugüne kadar uyguladığımız veya önerdiğimiz ekonomiler sistemlerinde, sürekli çalışan tesislerde geri kazanılan ısının bedelinin yapılacak ekonomizer sistemi yatırımını 4 ila 6 ay arasında amorti ettiği görülmüştür.